Những ngày mưa bão vừa qua, hình ảnh ô tô “vượt cạn” qua vùng ngập sâu xuất hiện tràn ngập mạng xã hội. Không ít người thán phục khi chứng kiến các chủ xe liều lĩnh điều khiển xế cưng băng qua dòng nước mà không gặp sự cố “thủy kích” hay phải nhờ đến sự trợ giúp của lực lượng cứu hộ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia kỹ thuật ô tô, việc “vượt ngập thành công” chưa chắc đã an toàn.

Các chuyên gia kỹ thuật ô tô cảnh báo dù việc “vượt ngập thành công” nhưng chiếc xe chưa chắc đã an toàn. Ảnh Đình Hiếu

Mới đây, kỹ sư Lê Văn Tạch, người có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành sửa chữa ô tô đã đưa ra cảnh báo: “Ngay cả khi xe không bị thủy kích, nước và bùn đất còn đọng lại vẫn có thể gây hại nghiêm trọng cho các bộ phận cơ khí khác. Những hư hỏng này có thể xuất hiện muộn, khiến chủ xe khó phát hiện cho đến khi thiệt hại đã lớn.”

Một trong những bộ phận dễ hỏng nhất sau khi xe lội nước sâu là thước lái ô tô – chi tiết đảm nhiệm vai trò truyền lực và định hướng cho bánh xe. Kỹ sư Tạch cho biết, nhiều xe mang đến gara của anh kiểm tra sau trận mưa lớn vừa qua thường hay gặp lỗi này. Chi phí sửa chữa hoặc thay mới thước lái có thể tương đương, thậm chí cao hơn nhiều lần so với thiệt hại do thủy kích gây ra.

Theo vị chuyên gia này, thước lái thường được đặt ngay sau trục bánh trước, ở vị trí rất thấp. Khi xe đi qua vùng ngập, đây là chi tiết đầu tiên tiếp xúc trực tiếp với nước bẩn. Hư hỏng của thước lái sau khi lội nước thường chia làm hai loại, tương ứng với hai công nghệ trợ lực phổ biến hiện nay.

Thước lái trợ lực dầu

 

Đây là loại phổ biến trên các dòng xe phổ thông và xe đời cũ. Bộ phận bảo vệ chính của thước lái là hai chụp cao su chống bụi và nước. Khi lớp cao su này bị lão hóa hoặc nứt (xe cũ) hoặc bị chuột cắn (xe mới) bùn đất và nước sẽ bị áp lực ép lọt vào bên trong, hòa với dầu trợ lực tạo thành hỗn hợp “giấy nhám” dạng lỏng.

Hỗn hợp này nhanh chóng mài mòn các phớt cao su, hỏng mỡ bôi trơn và bề mặt thanh răng, trục vít khiến dầu rò rỉ và hệ thống mất áp lực. Thanh răng bị xước sẽ phá hỏng phớt mới ngay cả khi được thay thế. Dấu hiệu nhận biết gồm tay lái nặng bất thường, xuất hiện tiếng “lục cục” khi đánh lái hoặc đi qua ổ gà, dầu trợ lực rò rỉ dưới gầm xe.

Nếu phớt và thanh răng chỉ xước nhẹ, có thể khắc phục bằng cách tiện lại thanh răng và thay phớt mới, chi phí từ 3–8 triệu đồng. Tuy nhiên, độ bền thường không cao so với việc thay mới. Với hư hỏng nặng, bắt buộc phải thay toàn bộ thước lái, giá dao động từ 5–20 triệu đồng tùy dòng xe. 

Thước lái trợ lực điện

Hầu hết các mẫu xe đời mới hiện nay đều dùng hệ thống thước lái điện sử dụng mô-tơ và hộp điều khiển (module) để hỗ trợ lực cho người lái. Tuy nhiên, thước lái trợ lực điện cũng được chia thành hai loại, một là tích hợp trên trụ lái và hai là tích tích hợp ngay trên thân thước lái.

Do mô-tơ và hộp điều khiển được tích hợp ngay trên thước lái thường nằm ở vị trí thấp nên rất dễ bị nước ngấm vào khi xe lội nước sâu. Dù có các gioăng chống nước, chỉ một lượng ẩm nhỏ xâm nhập cũng đủ gây oxy hóa mạch điện tử, khiến các linh kiện bị chập hoặc cháy. Hư hỏng thường không xuất hiện ngay mà âm thầm diễn ra, vài tuần sau mới biểu hiện rõ rệt.

Dấu hiệu nhận biết gồm đèn báo lỗi hệ thống lái (biểu tượng vô-lăng có dấu chấm than). Tay lái đột ngột nặng, có hiện tượng giật hoặc lệch khi vận hành. Mất hoàn toàn trợ lực, gần như không thể xoay vô-lăng khi xe chạy chậm.

Khả năng phục hồi là gần như bất khả thi vì cấu trúc điện tử kín, khó can thiệp. Việc sửa chữa vô cùng rủi ro, không đảm bảo và rất ít xưởng có khả năng làm được. Vì thế, việc thay mới được xem là giải pháp duy nhất.

Kỹ sư Tạch cho hay chi phí thay thế thước lái điện có thể khiến không ít chủ xe "choáng váng". Một cụm thước lái trợ lực điện có mô-tơ điện gắn liền thước mới chính hãng cho các dòng xe như Mazda, Honda, Hyundai đã có giá 30-60 triệu đồng.

Đối với các dòng xe sang như Mercedes-Benz, BMW, Audi, con số có thể hơn 100 triệu đồng là hoàn toàn bình thường. Còn loại mô tơ điện gắn trên trụ lái sẽ có giá tương tự như thước lái trợ lực thủy lực, khoảng 5-20 triệu đồng.

Sau khi lội nước, chủ xe cần kiểm tra gì để tránh “mất tiền oan”?

Như vậy, chỉ riêng bộ phận thước lái đã có thể gây ra thiệt hại tài chính cực lớn. Điều đáng nói là hư hỏng này thường không bộc phát ngay mà âm thầm phá hoại từ bên trong.

Với kinh nghiệm của mình, kỹ sư Lê Văn Tạch khuyến cáo các chủ xe sau khi đi qua vùng ngập nên đưa xe đến gara uy tín để kiểm tra toàn diện hệ thống lái, đặc biệt là thước lái để có thể phát hiện sớm các vấn đề liên quan.

Một vết rách nhỏ ở chụp cao su chỉ đáng vài trăm nghìn đồng nhưng có thể là nguyên nhân dẫn tới hóa đơn sửa chữa hàng chục triệu đồng. Vì vậy, đừng xem nhẹ việc kiểm tra hệ thống lái sau khi xe lội nước, đặc biệt trong mùa mưa bão khi nguy cơ ngập lụt tăng cao.

(Nguồn: vietnamnet.vn)